“Milli Mücadele Çanakkale’den, Çanakkale Tekirdağ’dan başlar.” ATATÜRK’ÜN TEKİRDAĞ’A GELİŞİNİN 110. YILDÖNÜMÜ

İbrahim BİRELMA

Ülkemizi sonsuza dek yaşatacak kodlar geçmişte yazılıdır. Gazi Mustafa Kemal’in “Tarihini bilmeyen Milletler yok olmaya mahkumdur.” Sözünden gelecekte bizi bekleyen tuzaklardan kendimizi korumak ve daha sağlıklı ve daha emin bir gelecek için, bu kodları çözüp geleceğe taşımanın mücadelesini hepimiz vermeliyiz. (Zeki Güler, Tekirdağ Şehir ve Kültür 2, Tekirdağ Tarih Bilincinde Buluşanlar Derneği, Aralık 2017, sh. 364).
– Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale’ye hazırlandığı Tekirdağ’a gelişinin 110. Yıldönümünde bazı hatırlatmalar yapmak istiyoruz.
– Mustafa Kemal, 28 Temmuz 1914’te başlayan Birinci Dünya Savaşında Sofya’da Ateşemiliter olarak bulunuyordu. Harbiye Nazırlığından 1915 başında Mustafa Kemal’e gelen telgrafta, “On dokuzuncu fırka Kumandanlığına tayin buyuruldunuz, hemen İstanbul’a hareket ediniz.” Emri veriliyordu. İstanbul’a gelen Mustafa Kemal, Liman Fon Sanders’le görüşerek 19. Fırka’nın Tekirdağ’ında kuruluş aşamasında olduğunu öğrenerek emir subayı ve Çerkeşli Hasan Çavuş’un mangasını alarak 2 Şubat 1915 günü Tekirdağ’ına geldi. (Sezai Kurt, Çanakkale Savaşlarında Tekirdağ Sempozyumu, Nisan 2015, Tekirdağ, sh.153)
– Mustafa Kemal Tekirdağ’da ilk gecesini Ortacami Mahallesi, Yunus Bey caddesindeki Bahriyeli Salih Bey’in evinde kalarak geçirdi. Salih Bey ve evde oturan Hacı MehmedErtetik Mustafa Kemal’le Selanik’ten mahalle arkadaşıydılar.
– 25 Şubat 1915’e kadar Tekirdağ’da kalan Mustafa Kemal, Kolordu caddesi üzerinde Fitnat Hanım Konağı diye bilinen ahşap ev (otel)’de kalmıştır.
– Mustafa Kemal, ayağından meşin çizmeler, yanında köpeği Alp olduğu halde Şadırvan kahvelerinden Fevzi Efendi’nin kahvesine gelirdi. Elinde 99’luk necef teşbih, yanında ayırmadığı kırbacı, parlak çizmeleri herkesin ilgisini çekerdi. (Mehmet Serez, Tekirdağ Tarihi ve Coğrafyası Araştırmaları, 2007).
– 57, 72 ve 77. Alaylardan oluşan 19. Tümen’in 57. Alay’ı iyi yetişmiş bir tümenin her alayından birer tabur alınarak oluşturulmuş, her tabura da komutan olarak en iyi üç yüzbaşı verilmiştir.
– Tekirdağ’a geldiğinin ertesi günü Mustafa Kemal tüm subayları toplayarak; “Bir ordunun ruhu subaylardır. Subay ne kadarsa, ordu o kadardır. Orduyu subay yapar. Askere örnek olun, kendinizi iyi yetiştirin. Sırf askeri bilgiyle iyi asker olunmaz. Okuyun, sanata ilgi duyun, hayata bakın, düşünen asker olun. Hepinizden askerlerin ruhunu, beynini yurt sevgisiyle kararak, bilgiyle donatarak eğitmenizi istiyorum. Gözüm her an üzerinizde olacak! Görevde yanlışlığı bağışlamam, bağışlayamam” sözleriyle tümenine ilk emrini vermiş oluyordu.
– 16 Şubat 1915’te 3.Kolordu Komutanlığı’ndan bir emirle Mustafa Kemal ve 57. Alay hemen Çanakkale Eceabat bölgesine hareket etmeliydi. Diğer iki alay henüz hazırlıklarını tamamlayamadığından daha sonra taşınmak üzere Tekirdağ’da bırakılacaktı.
– 22 Şubat 1915’te 19. Tümen’e bağlı üç alaydan biri olan, 49 subay 3.638 kişiden müteşekkil 57. Alay Yarbay Mustafa Kemal’in elinden törenle sancağını aldı ve bir gün sonra 23 Şubat 1915’te Çanakkale’ye doğru yola çıktı. Zorlukla sığışabildiği gemilerle Tekirdağ Limanından ayrılan 57. Alay, 25 Şubat 1915 tarihinde Eceabat’a ulaştı. (Yüzbaşı Murat Altuntuğ, Tekirdağ Beşiktepe Kışlası, Çanakkale Savaşlarında Tekirdağ Sempozyumu, Nisan 2015, Tekirdağ, sh. 215 v.d.)